IZVJEŠTAJ STEJT DEPARTMENTA O LJUDSKIM PRAVIMA OBJEKTIVNO SAGLEDAO PROBLEME LGBT ZAJEDNICE U CRNOJ GORI
Podgorica 14.04.2016.godine
Izvršni pregled izvještaja o praksi ljudskih prava u Crnoj Gori, pitanje diskriminacije nad LGBTI osobama prepoznao je kao jednu od širih oblasti koja izaziva zabrinutost. Izvještaj eksplicitno navodi pitanje zabrana Povorki ponosa u Nikšiću, napada na LGBTI osobe i aktiviste, kao i nespremnost institucija da na pojave homofobije, diskriminacije i nasilja nad LGBTI osobama odgovore na sistematski i efikasan način.
U nastavku je prevod dijela izvještaja koji se bavi, između ostalog, i tematikom LGBTI populacije:
“Ustav i zakon obezbjeđuju slobodu okupljanja. Vlada obično poštuje ovo pravo, ali u nekoliko prilika, Ministarstvo unutrašnjih poslova odbilo je pravo na okupljanje i izražavanje nezadovoljstva radnicima i LGBTI grupama.
Policija u Nikšiću, pozvala se na bezbjednosne razloge prilikom zabrane Povorke ponosa u Nikšiću planirane za 18. septembar. Nevladine organizacije (NVO) “LGBT Forum Progres” i “Hiperion” navele su da je da je to treća zabrana Povorke od strane policije u toku godine. Policija navodi da je zabranila ova okupljanja uslijed činjenice da bi ona izazvala narušavanje javnog reda i mira te da bi ometala saobraćaj. U nekim slučajevima vlasti su učesnicima protesta ponudila druge lokacije za njihove demonstracije.
Ustav i zakon zabranjuju diskriminaciju po osnovu rase, seksualne orijentacije, roda, invaliditeta, jezika i socijalnog statusa. Vlada nije u potpunosti osigurala ove zabrane. Diskriminacije se nastavila, posebno u slučajevima osoba sa invaliditetom, etničkih manjina, posebno Roma, LGBT osoba, žena i starijih osoba. Građani mogu podnijeti pritužbe za diskriminaciju Instituciji Ombudsmana, ali institucija oskudijeva u ljudskim, tehničkim i finansijskim sredstvima kako bi adekvatno procesuirala pritužbe” navodi se u izvještaju.
U poglavlju “Nasilje, diskriminacija i ostalo narušavanje prava po osnovu seksualne orijentacije” navodi se sledeće:
“LGBTI osobe i njhovi podržavaoci trpe kontinuiranu društvenu diskriminaciju, isključivanje, neprijateljsku nastrojenost šire javnosti i nasilno uznemiravanje. Negativna društvena percepcija LGBTI osoba dovodi do toga da mnogi skrivaju svoju seksualnu orijentaciju, uprkos činjenici da je postojao trend veće vidljivosti kako su LGBTI osobe počele otkrivati svoj identitet svojim porodicama i kolegama. Postoje izvještaji netolerancije od strane medicinskih radnika ka gej osobama. Predstavnici Srpske pravoslavne crkve često javno nastupaju sa predrasudama o LGBTI osobama.
LGBTI predstavnici navode da mladi čine gotovo 80 procenata nasilja nad pripadnicima LGBTI zajednice. Neprijateljski nastrojeni pojedinci koriste društvene mreže i LGBTI društvene sajtove kako bi napadali i uznemiravali poznate i pretpostavljene članove LGBT zajednice anonimno. NVO navode da se broj napada povećao u toku godine. Tokom 2014. i prvih devet mjeseci 2015. godine tužioci su podigli optužnice u 17 slučajeva koji uključuju nasilje nad LGBTI osobama. LGBT aktivisti takođe navode da članovi zajednice ne prijavljuju slučajeve uslijed straha od dalje viktimizacije koju može izazvati njihovo prijavljivanje. Policija je obezbjedila dvadesetčetvoročasovnu zaštitu LGBTIQ Socijalnog Centra uslijed činjenice da su huligani lomili prozore Centra više puta u toku godine.
Osnovni sud u Podgorici, osudio je 29. maja, S.M. (23), B.V. (21), i N.R. (22) na tri mjeseca zatvora uslijed ugrožavanja sigurnosti Stevana Milivojevića, direktora LGBTI organizacije LGBT Forum Progres. Tužioci su podigli optužnice protiv ova tri pojedinca uslijed uznemiravanja Milivojevića, koje se desilo 10. aprila 2015. tokom njegovog sustreta u kafiću sa Teri Rajntke, njemačkom članicom Evropskog parlamenta.
NVO koje zastupaju prava LGBT osoba, LGBT Forum Progres, LGBTIQ Socijalni Centar i Institut za LGBT turuzam, protestvovali su uslijed loše implementacije Vladine LGBT strategije, i pozvali su Vladu da hitno riješi uzroke loše implementacije. Nevladine organizacije su zahtjevale bolju saradnju sa Vladom kao i udžbenike koji su inkluzivni ka LGBTI tematici.
Dana 18.septembra, uslijed bezbjednosne zabrinutosti, lokalna policija je “privremeno” zabranila Povorku ponosa u Nikšiću, po treći put. Ranije, univerzitet i policijski zvanični su zabranili događaje na Filozofskom fakultetu u Nikšiću, u dvije prilike, uslijed toga što je policija smatrala da ovi događaji mogu izazvati nasilne otpore. LGBT Forum Progres i NVO Hiperion iz Nikšića, su podnijeli žalbu Upravnom sudu i kritikovali odluku kao narušavanje njihovog prava na javno mirno okuplljanje.
Oko 200 osoba, praćeno jakim policijskom prisustvom, prošetalo je mirno na trećoj podgoričkoj Povorci ponosa 13.decembra. Ministar za ljudska i manjinska prava Suad Numanović, predsjednik opštine Podgorica, Slavoljub Stijepović, predstavnici političkih partija, aktivisti za ljudska prava, i članovi diplomatskog kora pridružili su se organizatorima iz LGBTI nevladinih organizacija.
Nevladine organzacije naglasile su da se saradnja sa LGBTI zajednicom poboljšala, dok su određeni tužioci i sudije pokazali predrasude protiv LGBTI osoba. Svaka policijska stanica, ima policijskog službenika čije dužnosti uključuju nadgledanje prava LGBTI osoba.“
